We volgen de aanname van Aben en gaan ervan uit dat Louwes zich toch om 20:36 uur in het domein van basisstation 14501 zou hebben bevonden, op enige afstand van het huis van mevrouw Wittenberg, en haar van daar zou hebben gebeld. Hij zou haar vervolgens hebben vermoord. Dit alles volgens Aben. Maar kan dit alles wel? Bijvoorbeeld, hoe laat zou hij dan na de moord zijn thuisgekomen?

Louwes heeft een boel te doen

Na het telefoontje heeft Louwes het behoorlijk druk. Hij moet die avond een groot aantal activiteiten uitvoeren. Zo moet hij zijn auto parkeren, naar het huis van mevrouw Wittenberg lopen, aanbellen en wachten tot wordt opengedaan. Maar ook wurgt hij haar, sleept hij haar naar de open haard en steekt hij haar vijf tot zeven keer kalm en met grote precisie in de borst. Verder zoekt hij naar de braadslee, vindt deze op zolder en inspecteert deze in een kamer op de 1ste verdieping, zoekt en vindt de kruimelzuiger. Hij maakt het huis grondig schoon om zo goed mogelijk sporen uit te wissen. Tenslotte verlaat hij het huis, loopt terug naar zijn auto en rijdt naar zijn huis in Lelystad.

Hoe lang zou hij daarmee bezig zijn geweest? Hierna geven we een precieze berekening.

Tijdsduur activiteiten wordt geschat

Al deze activiteiten kosten tijd maar we weten niet hoeveel, want we waren er niet bij. Wel kunnen we realistische schattingen maken. De tijdsduur van een activiteit schatten we tussen een realistische minimum- en maximumwaarde met een meest voorkomende waarde ergens ertussenin. (Voor de liefhebbers, er is als zo vaak in zulke onduidelijke omstandigheden, gekozen voor een statistische driehoeksverdeling).

Zo schatten we dat het parkeren van de auto minimaal 0.5 minuut duurt, maximaal 2.5 minuut en meestal 1 minuut, dus [0.5, 1.0, 2.5] minuten. Voor het lopen van de parkeerplaats naar het huis hebben we de waarden: [5, 8, 16] minuten geschat (niemand weet waar hij zijn auto zou hebben geparkeerd) en voor het zoeken en vinden van de kruimelzuiger [1.5, 2, 5] minuten. Alleszins redelijke waarden dus.

Monte Carlo simulatie en scenario’s

We maken nu gebruik van zogeheten scenario’s. In een scenario veronderstellen we dat Louwes achtereenvolgens al deze activiteiten uitvoert en voor elke activiteit kiezen we random een waarde tussen de minimum- en maximumwaarde. Sommige waarden vallen wat hoger uit, andere wat lager. Voor de bovengenoemde activiteiten werden in een bepaald scenario de volgende random tijdsduren gegenereerd: voor parkeren 0.9 minuten, voor het lopen naar het huis 12.6 minuten en voor het zoeken en vinden van de kruimelzuiger 3.5 minuten.
Vervolgens berekenen we in zo’n scenario de totale tijdsduur van al deze activiteiten. Dat is dan de tijd die Louwes binnen dat scenario is bezig geweest vanaf het telefoontje tot zijn thuiskomst.

We herhalen deze procedure en krijgen zodoende scenario 2 met een tweede totale tijdsduur, etc.

Resultaten

Dit herhalen we 10000 keer en krijgen derhalve 10000 totale tijdsduren met als resultaat het onderstaande histogram. In het ene scenario valt de totale tijdsduur hoog uit, bijvoorbeeld 177 minuten, in een ander scenario laag, bijvoorbeeld 156 minuten. We kunnen nu de vraag beantwoorden in hoeveel scenario’s de totale tijdsduur kleiner is dan 153.9 minuten. Met andere woorden, in hoeveel scenario’s zou Louwes eerder dan 23:10 uur zijn thuisgekomen, uitgaande van het telefoontje om 20:36 uur. De Monte Carlo simulatie heeft berekend dat dit maar in 4 van de 10000 keer voorkomt. Dit gebeurt dus met een te verwaarlozen kans van 0.04%. Zelfs de kans dat hij eerder thuis zou komen dan 23:16 uur (159.9 minuten) is zeer klein, 3.82%. Hij zou dus praktisch zeker later dan 23:16 uur thuisgekomen moeten zijn.

Maar dat is in strijd met de feiten. Louwes zelf heeft steeds verklaard dat hij even na 21 uur zou zijn thuisgekomen, de politie schatte in rond 22:30 uur. De kans op dit laatste is nul.

Aben heeft twee keer ongelijk

Derksen toonde al heel precies aan dat Louwes niet om 20:36 uur vanuit Deventer naar mevrouw Wittenberg heeft kunnen bellen, iets wat Aben wel voor mogelijk hield.

Maar zelfs als, zelfs als Aben hiermee wel gelijk zou hebben gehad, krijgt hij weer ongelijk. Louwes zou in dat geval nooit omstreeks 22:30 uur thuisgekomen kunnen zijn.

De Hoge Raad kan ook rekenen en moet alleen al om deze reden tot een herziening besluiten.

In dit artikel gaan we er even vanuit dat Louwes de moord op mevrouw Wittenberg heeft gepleegd. Maar kan hij wel de moordenaar zijn?

Volgens het OM en advocaat-generaal Aben zou Louwes om 20:36 uur vanuit Deventer via basisstation 14501 met mevrouw Wittenberg hebben gebeld.

Louwes pas later dan 20:50 in Deventer

Prof. Derksen heeft echter aan de hand van precieze berekeningen, zowel in zijn boek De Deventer karaktermoord als in zijn reactie op de conclusie van Aben, aangetoond dat dit onmogelijk is. Louwes kon pas na 20:50 uur in Deventer zijn.
Een gedetailleerde Monte Carlo simulatie bevestigt zijn resultaat voor de volle 100% (zie verder).

Louwes belde vanaf de A26 en kon dus de dader niet zijn

Het is een feit dat Louwes om 20:36 uur met mevrouw Wittenberg belde. Als dat niet vanuit Deventer kon zijn gebeurd, vanwaar dan wel? Een plaats waar hij dat heeft kunnen doen was op de A28, zoals Louwes van meet af aan heeft verklaard.
Alleen al om deze reden was het voor Louwes onmogelijk de moord te plegen.

Er is nog een reden waarom hij de dader niet kan zijn

Hoewel dus overbodig, besteden we toch aandacht aan nog een andere reden waarom Louwes niet de dader kan zijn. Dit doen we omdat Aben volgens zijn niet-correcte berekening in zijn conclusie er vanuit gaat dat Louwes wel om 20:32 uur op de Zwolseweg (binnen het domein van basisstation 14501) kan zijn aangekomen. Hij had dan, nog steeds volgens Aben, mevrouw Wittenberg wel in Deventer om 20:36 uur kunnen bellen, vervolgens bij haar op bezoek gaan en de moord plegen.

Zelfs als Aben gelijk heeft, heeft hij toch geen gelijk

Zelfs, ja zelfs als Aben hiermee gelijk zou hebben, dus als Louwes om 20:32 uur wel in Deventer via basisstation 14501 met mevrouw Wittenberg mobiel zou hebben gesproken (dat kon dus niet, maar stel!) en later die avond de moord zou hebben gepleegd, is het interessant na te gaan hoe laat hij dan zou zijn thuisgekomen. Het OM ging ervan uit dat dit tussen 22:30 en 23:00 uur zou zijn geweest. Maar kan dat wel na het verrichten van al die activiteiten (wurgen, messteken, slepen met het lichaam, doorzoeken huis, schoonmaken, de reis naar huis, etc.)?

Louwes had niet genoeg tijd om te moorden

Om dit uit te zoeken wordt opnieuw gebruik gemaakt van Monte Carlo simulatie. Deze techniek toont nu aan dat Louwes pas ver na 23 uur thuisgekomen zou zijn en dit is in strijd met de aanname van het OM.
Hoe tonen we dit aan?

Stel dat Louwes toch om 20:36 uur in Deventer was

We volgen nu de aanname van Aben en gaan ervan uit dat Louwes zich toch om 20:36 uur in het domein van basisstation 14501 zou hebben bevonden, op enige afstand van het huis van mevrouw Wittenberg, en haar van daar zou hebben gebeld. Zekerheid over de parkeerplek heeft het OM nooit gegeven.

Louwes heeft dan een boel te doen

Na het telefoontje voert Louwes die avond een aantal activiteiten uit. Zo moet hij zijn auto parkeren, naar het huis van mevrouw Wittenberg lopen, aanbellen en wachten tot wordt opengedaan. Maar ook wurgt hij haar, sleept hij haar naar de open haard en steekt hij haar vijf tot zeven keer kalm en met grote precisie in de borst. Verder zoekt hij naar de braadslee, vindt deze op zolder en inspecteert deze in een kamer op de 1ste verdieping, zoekt en vindt de kruimelzuiger, en maakt het huis schoon om zo goed mogelijk sporen uit te wissen. Tenslotte verlaat hij het huis, loopt terug naar zijn auto en rijdt naar zijn huis in Lelystad.

Tijdsduur activiteiten wordt geschat

Al deze activiteiten kosten tijd maar we weten niet hoeveel. Wel kunnen we redelijke schattingen maken. De tijdsduur van een activiteit schatten we tussen een realistische minimum- en maximumwaarde met een meest voorkomende waarde ergens ertussenin. (Voor de liefhebbers, er is als zo vaak in zulke onduidelijke omstandigheden, gekozen voor een statistische driehoeksverdeling).

Zo schatten we dat het parkeren van de auto minimaal 0.5 minuut duurt, maximaal 2.5 minuut en meestal 1 minuut, dus [0.5, 1.0, 2.5] minuten. Voor het lopen van de parkeerplaats naar het huis hebben we de waarden: [5, 8, 16] minuten geschat en voor het zoeken en vinden van de kruimelzuiger [1.5, 2, 5] minuten.

Monte Carlo simulatie en scenario’s

We construeren nu een scenario. In een scenario veronderstellen we dat Louwes achtereenvolgens al deze activiteiten uitvoert en voor elke activiteit kiezen we random een waarde tussen de minimum- en maximumwaarde. Voor de bovengenoemde activiteiten werden in een scenario random de tijdsduren 0.9, 12.6 en 3.5 minuten gekozen.
Vervolgens berekenen we in dit scenario de totale tijdsduur van al deze activiteiten. Dat is dan de totale tijdsduur van dit scenario.

We herhalen deze procedure en krijgen zodoende scenario 2 met een tweede totale tijdsduur.

Resultaten

Dit herhalen we 10000 keer en krijgen derhalve 10000 totale tijdsduren met als resultaat het onderstaande histogram. We kunnen nu de vraag beantwoorden in hoeveel scenario’s de totale tijdsduur kleiner is dan 153.9 minuten. Met andere woorden, in hoeveel scenario’s zou Louwes eerder dan 23:10 uur zijn thuisgekomen. De Monte Carlo simulatie heeft berekend dat dit maar in 4 van de 10000 keer voorkomt, een te verwaarlozen kans van 0.04% dus. Zelfs de kans dat hij eerder thuis zou komen dan 23:16 uur (159.9 minuten) is zeer klein, 3.82%. Hij zou dus praktisch zeker later dan 23:16 uur thuisgekomen moeten zijn, maar dat is in strijd met de feiten.

Aben heeft twee keer ongelijk

Derksen toonde aan dat Louwes niet om 20:36 uur vanuit Deventer naar mevrouw Wittenberg heeft kunnen bellen, iets wat Aben wel voor mogelijk hield.

Maar zelfs als Aben hiermee wel gelijk zou hebben gehad, krijgt hij weer ongelijk. Louwes zou in dat geval nooit tussen 22:30 en 23:00 uur thuisgekomen kunnen zijn.

De Hoge Raad kan ook rekenen en doet niet aan ‘drie keer is scheepsrecht’. En moet alleen al om deze reden tot een herziening besluiten.

Wanneer de rapportage van het Cold Case Team en de berekeningen van Prof. Derksen worden gelezen, vallen deskundigheid en precisie onmiddellijk op. Heel anders is dat met de conclusie van advocaat-generaal Aben. Juridisch slaat hij volgens advocaat Knoops regelmatig de plank mis en meet hij zich een empirische deskundigheid aan die hij niet bezit.

Cold Case Team

Het Cold Case Team bestaande uit drie ervaren en wetenschappelijk geschoolde forensisch rechercheurs van de Amsterdamse politie is niet door de verdediging van Louwes ingesteld, maar door advocaat-generaal Aben zelf.

Rapportage Cold Case Team

De lezer die het jarenlang heeft moeten doen met elkaar tegensprekende rapporten, verwarrende verklaringen en meningen, drogredenen, onverklaarbaar handelen en afwijzende officiële reacties, krijgt door het CCT een degelijk rapport gepresenteerd. Ter zake, feitelijk, zonder opsmuk.

Maar het CCT maakt van zijn hart ook geen moordkuil. Regelmatig spreekt het zijn verwondering uit over ten onrechte nagelaten of fout politieonderzoek, data die niet kloppen, processen-verbaal die in het dossier ontbreken, onvolledige mutaties in het tactisch journaal, onderzoek dat alleen de opvatting van de politie wil aantonen maar geen of weinig oog heeft voor de verklaringen van Louwes.

Criticasters van het eerste uur zien in de rapportage hun meningen pagina na pagina bevestigd. Louwes had op een dergelijk flinterdun en rommelig dossier nooit veroordeeld mogen worden.

Berekeningen Prof. Derksen

En dan hebben we ook nog de berekeningen van Prof. Ton Derksen. In zijn boek De Deventer karaktermoord tonen gedetailleerde berekeningen heel precies, van minuut tot minuut, aan dat Louwes de dader niet kan zijn. Niet zo maar een mening uit de losse pols dus. En Derksen weet waar hij het over heeft, daarvoor staat zijn empirische wetenschappelijke opleiding, dissertatie over waarschijnlijkheid en jarenlange professoraat garant. En met zijn boek over Lucia de B(erk) heeft hij ook een uitstekende reputatie.

Dit alles maakt Aben niet uit

De berekeningen van een deskundige dus. Dit in tegenstelling tot Aben die deze deskundigheid ontbeert maar zich niettemin in zijn advies aan de Hoge Raad veroorlooft een eigen berekening te presenteren die hij vervolgens zelf recenseert en gebruikt om de schuld van Louwes aan te tonen. Een niet eerder vertoonde werkwijze.

De rapportage van het CCT heeft veel kritiek op het politieonderzoek van destijds en biedt alle aanleiding ernstig te twijfelen aan de schuld van Louwes. Derksen gaat nog een stap verder en toont aan dat Louwes de dader niet kan zijn. Ondanks dit alles ziet Aben geen reden het herzieningsverzoek van Knoops af te wijzen.

Inhoudelijke correcties op de Conclusie van advocaat-generaal mr. Aben in de Deventer moordzaak konden niet uitblijven Het was bijna inkoppen voor open doel. In het vorige artikel gingen we al uitgebreid in op de reactie van de auteur van deemzet.nl die hier kan worden teruggelezen. Die reactie liegt er niet om en is eigenlijk beschamend voor Aben.

Een tweede reactie komt van de hand van Prof. Ton Derksen die – gezien zijn prestatie in de zaak Lucia de B(erk) – een grote reputatie geniet. Ook in de Deventer moordzaak laat hij zich niet onbetuigd. In 2011 verscheen zijn boek Leugens over Louwes en begin 2023 De Deventer karaktermoord.

Prof. Derksen is niet alleen een schrijver van relevante en veel gelezen boeken, ook is hij een gerespecteerde en vooral deskundige wetenschapper, zoals zijn aangepast CV aangeeft:

“Ik heb, na studies geschiedenis, sociologie en filosofie, in Oxford een dissertatie over waarschijnlijkheid geschreven. Als hoogleraar wetenschapsfilosofie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en aan de Universiteit Brabant in Tilburg heb ik mij jarenlang beziggehouden met de problematiek van rationaliteit en argumentatiestructuren, zowel wetenschappelijke als alledaagse. Met mijn empirische wetenschappelijke opleiding, mijn dissertatie over waarschijnlijkheid en mijn jarenlange professoraat met aandacht voor rationaliteit en argumentatiestructuren, meen ik dan ook bij uitstek gekwalificeerd te zijn voor de empirische argumentatie in dit Rijtijd Argument waarvoor verder geen specialistische kennis nodig is.”

Een auteur dus die het niet laat bij “Ik vind dit …” en “Ik vind dat …”. Nee, zijn aanpak is wetenschappelijk verantwoord en verdient het extra serieus te worden genomen. En het is ook deze aanpak die zijn bijdrage in De Deventer karaktermoord en zijn reactie op Abens Conclusie kenmerkt. Met name zijn deskundigheid op het gebied van waarschijnlijkheid is hier van groot belang.

Dus, wanneer Derksen in zijn boek en in reactie op de Conclusie op basis van degelijke argumenten en berekeningen tot de slotsom komt dat Louwes de moord niet kan hebben gepleegd dan moet je van goede huize komen om die te weerleggen. En na lezing van wat Aben tegen dit bewijs te berde brengt, moeten we concluderen dat hij niet van dergelijke huize komt.

Advocaat Knoops zal op de Conclusie van Aben een uitvoerige reactie naar de Hoge Raad sturen en zal zeker van de bijdrage van Derksen gebruik maken.

De Hoge Raad kan niet terloops aan de argumenten van Derksen voorbij gaan.

Op 29 augustus 2023 maakte advocaat-generaal mr. Aben zijn conclusie in de Deventer moordzaak bekend. Hierin adviseert hij de Hoge Raad het herzieningsverzoek van Louwes niet te honoreren. Diens advocaat Knoops moet zijn reactie binnen 14 dagen bekend maken.

Dit is een schrijnend korte periode vergeleken met de vele maanden tijd die Aben zichzelf heeft gegund voor het schrijven van zijn conclusie. Ook veel te kort omdat er nogal wat valt aan te merken op de argumenten die Aben aanvoert. Eigenlijk heeft de AG slecht werk afgeleverd. Zijn conclusie is op veel plaatsen gedateerd, niet up-to-date, onjuist of ronduit vooringenomen. Om op al die tekortkomingen binnen de gestelde korte periode een degelijke reactie te formuleren zal van de advocaat een uiterste inspanning vergen.

En dat overtuigende weerwoord is er wel degelijk.

In de eerste plaats is er de website deemzet.nl. Hierin wordt o.a. gedetailleerd beschreven hoe de werking van het GSM-netwerk in 1999 de verklaringen van Louwes ondersteunde en welke fouten zijn gemaakt in de beoordeling van de (DNA-)sporen. Je zou verwachten dat Aben van deze belangrijk bron van gedocumenteerde informatie uitgebreid gebruik zou maken. Maar dat is helaas niet gebeurd.
De auteur van de website heeft de afgelopen dagen in hoog tempo uitgebreid commentaar op de conclusie geleverd. Het toont aan dat Aben grote steken heeft laten vallen.

En dan is er het boek De Deventer karaktermoord van Prof. Derksen. Hierin toont de auteur nauwgezet aan dat de file bij Harderwijk voor Louwes wel degelijk een alibi vormt en dat een precieze berekening van de vermeende rijtijden van Louwes van de Jaarbeurs in Utrecht naar de Zwolseweg 157 in Deventer bewijst dat Louwes niet vanuit Deventer kan hebben gebeld maar vanaf de A28. Hij kan dus niet de dader zijn.

Aben weerlegt deze bewijsvoering niet maar stelt een alternatief scenario voor, daarbij voorbijgaand aan duidelijke feiten. En sinds wanneer is het de taak van een AG discutabele alternatieven aan te dragen in plaats van een zeer plausibele gang van zaken proberen te weerleggen (wat overigens niet zal lukken)?

En dan laten we nog onbesproken de hoofdstukken over het ontbreken van een financieel motief en het pathologisch karakter van de moord. Misschien horen deze niet thuis in een weerwoord maar overtuigend zijn ze zeker.

De conclusie van Aben veroorzaakt inmiddels al de nodige verontwaardiging. In de Volkskrant van 7 september 2023 verscheen een artikel De Deventer Moordzaak moet wel degelijk worden herzien van dr. Herman de Regt en dr. Hans Dooremalen. Beiden zijn wetenschapsfilosofen aan de Universiteit Tilburg en collega’s van Prof. Derksen.

Wanneer advocaat Knoops in zijn reactie op de conclusie van bovenstaande bronnen en commentaren gebruik maakt, moet de Hoge Raad tot een herziening besluiten.

Op 27 juni 2023 zal advocaat-generaal mr. Aben advies uitbrengen aan de Hoge Raad over het herzieningsverzoek van Louwes’ advocaat mr. Knoops in de Deventer moordzaak. Belangstellenden zouden kunnen denken dat hij daar zijn handen vol aan heeft want de Deventer moordzaak is ingewikkeld met veel technische details.

Maar nee hoor, op 6 juni 2023 verschijnt het bericht dat dezelfde Aben ook in een andere geruchtmakende zaak een advies aan de Hoge Raad heeft uitgebracht. Het betreft de veroordeling van Jos B. in de zaak van Nicky Verstappen, zo valt te lezen in een soort persbericht van enkele pagina’s. Overigens, ook in deze zaak speelt DNA-bewijs een belangrijke rol. De uitspraak van de Hoge Raad is (voorlopig) bepaald op 26 september 2023.

Een advies van maar enkele pagina’s, dat is niet veel! Maar dat is schijn. Het volledige advies bestaat uit 365 opmerkingen met in totaal 76000 woorden, 500000 lettertekens op 98 pagina’s (lettertype Calibri Body, 11 punts). Dat is behoorlijk veel want het gaat hier niet over een oppervlakkige roman maar over een document vol met juridisch onderbouwde en gedetailleerde conclusies. En daarvoor heeft Aben ongeveer anderhalf jaar nodig gehad.

In oktober 2023 verzocht advocaat Knoops de Hoge Raad de Deventer moordzaak te herzien en Aben liet niet lang daarna weten dat hij op 27 juni 2023 zijn advies aan de Hoge Raad zou aanbieden. Voor het schrijven van dat advies had hij dus ca. 9 maanden ingeruimd, aanzienlijk minder dus dan in de zaak Verstappen. En dat is opmerkelijk.

Natuurlijk is Aben in de Deventer moordzaak al goed ingewerkt want een herzieningsonderzoek onder zijn leiding speelde al sedert 2013. Het herzieningsverzoek kende dus een vliegende start, maar toch.

Wat kunnen de Deventer moordzaakwatchers hier nu uit afleiden?
Zou Aben het rapport van het coldcaseteam zo overtuigend hebben gevonden dat hij er niet al te veel tijd en woorden aan vuil hoefde te maken en zal adviseren het herzieningsverzoek te honoreren? Dan zijn die 9 maanden goed te verklaren.

Of was hij al zo vooringenomen dat hij zijn opvatting (voor/tegen) al klaar had en dat hij die alleen nog in juridische termen hoefde te vertalen? Ook dan zijn 9 maanden ruim voldoende.

Het blijft speculeren. Spannend is het allemaal wel, in de eerste plaats voor Ernest Louwes.

We moeten gewoon rustig wachten tot 27 juni 2023.

(Het onderstaande mogelijke scenario is gebaseerd op het artikel In de voetsporen van de rechercheurs in de Deventer moordzaak dat Wil Thijssen op 27 juni 2022 in de Volkskrant publiceerde.)

Advocaat-generaal mr. Aben installeerde in het voorjaar van 2019 een coldcaseteam (CCT) bestaande uit drie Amsterdamse rechercheurs en stelde hun de vraag: heeft de recherche destijds in de Deventer moordzaak genoeg gedaan?
In het bijzonder wilde hij een antwoord op de volgende vijf vragen:

1. Hadden we meer kunnen weten?
2. Hebben we genoeg gedaan?
3. Zijn de processen-verbaal betrouwbaar?
4. Hoe moeten we de sporen wegen?
5. Zijn er nu nog forensische onderzoeksmogelijkheden?

Natuurlijk wilde Aben op de hoogte worden gehouden van de gang van zaken tijdens het ondezoek en stelde hij een vergaderschema vast.

Het CCT ging voortvarend aan de slag. Dat moest ook wel want het moest 31 archiefdozen, een digitaal archief met ongeveer 1300 documenten en 26 dossiermappen van het NFI doorspitten.

Nadat het CCT een inventarisatie had gemaakt kwam het gezelschap voor het eerst bijeen om een aantal indrukken uit te wisselen. De politiemensen Hamstra, Buitenweg en Corsari waren ervaren rechercheurs.

Onderstaande passages zijn ontleend aan de notulen van een groot aantal besprekingen tussen Aben en de leden van het CCT. Ze zijn niet volledig maar geven een goede indruk van de bevindingen van het CCT en wat Aben van de gemelde voortgang vond.

(…)

Hamstra kreeg als eerste het woord.
‘We noemen nu alleen wat nog niet eerder (voldoende) bekend was en wat wij opvallend vinden.
We weten nu wat meer over de doodsoorzaak en de wijze waarop de moord is gebeurd. Het slachtoffer lijkt met een stomp voorwerp tegen haar hoofd te zijn geslagen, waardoor ze viel. De dader heeft haar trekkend aan haar benen of voeten versleept; haar rechterarm ligt gestrekt en haar vest is onder haar lichaam omhooggeschoven.
Wat nog niet eerder bekend was is dat ze niet met handen maar door een bandvormig voorwerp is gewurgd. Daarover later meer.’

(…)

Buitenweg vulde hem aan.
‘Ze is meermalen gestoken en de wijze waarop dat is gebeurd, wijst volgens ons op veel emotie bij de dader maar tegelijk is die toch erg alert geweest om zo weinig mogelijk sporen achter te laten of om sporen zelfs te wissen.
Vervolgens is ze met een ‘bandvormig voorwerp’ gewurgd, Hamstra noemde dit al. Opvallend is dat in de woonkamer een tas aan een stoel hangt en die is gefotografeerd en die, gezien de stijl van de tas, niet lijkt te passen bij de (kleding)stijl van het slachtoffer. Daarom had die tas natuurlijk moeten worden veiliggesteld, maar dat is niet gebeurd. Nu lijkt het hengsel van die tas te passen bij het letsel in de hals van het slachtoffer. Dat is toch wel een opmerkelijk gegeven.
Ja, en dan is er nog iets anders. De keuken is niet onderzocht op sporen (bijvoorbeeld gootsteen en afvoer), en zelfs niet gefotografeerd en dat had om verschillende redenen natuurlijk wel gemoeten. Dat vonden we toch echt een tekortkoming in het onderzoek.’

(…)

Aben luisterde aandachtig. Veel van wat hij hoorde was hem al uit de dossiers bekend maar nu bevestigden ervaren rechercheurs wat anderen in de loop der jaren al zo vaak hadden betoogd.

(…)

Corsari had rustig naar zijn collega’s geluisterd en mengde zich in het gesprek.
‘Ja, wat wij alle drie ook onbegrijpelijk vinden is dat een schouwverslag van het lichaam ontbreekt. Dat hebben we nog niet eerder meegemaakt. Zo’n verslag zegt heel veel over het tijdstip van overlijden en dus over diverse alibi’s. Dan had men ook beter kunnen oordelen over de betekenis van zaken als lijkvlekken en lijfstijfheid. Dat dat verslag er niet was en dat niemand daarnaar had gevraagd, ja, daar stonden we alle drie wel van te kijken.’

(…)

Wat Aben diep van binnen van meet af aan al had vermoed, leek zich hier stukje bij beetje te manifesteren. Jaap Visscher die destijds het politiewerk in Deventer leidde, mocht er dan wel van overtuigd zijn dat het politieonderzoek goed was verlopen en dat eventuele foutjes geen rol hadden gespeeld bij het resultaat, maar drie ervaren politiemensen somden nu een aantal flinke tekortkomingen op. En misschien was dit nog maar het topje van de ijsberg, zo bedacht Aben. Zou hij hier dan toch – wat hij al langer vermoedde – te maken hebben met de zoveelste rechterlijke dwaling, eentje die zich al meer dan 20 jaar voortsleepte en velen bezighield?

(…)

Nadat er wat operationele zaken waren besproken en een volgende datum was afgesproken, ging het gezelschap uiteen.

(…)

Een aantal besprekingen ondervond door de corona-pandemie enige vertraging, maar doordat het archiefonderzoek voor een belangrijk deel thuis kon worden gedaan, viel de opgelopen achterstand nog wel mee. De buitenwacht toonde zich echter meer en meer ongeduldig.
Bij een bespreking was het CCT al meer de diepte in gegaan en had het toch wel schokkende feiten ontdekt. Geen kleinigheidjes die geen rol van betekenis zouden spelen maar belangrijke kwesties die rechtstreeks raakten aan de kwaliteit van de bewijslast en dus aan de rechtmatigheid van de veroordeling.
Zo had het CCT de microsporen nader onder de loep genomen en was het geschrokken van de resultaten.

(…)

Op de vraag van Aben of daarbij nog nieuwe ontwikkelingen waren te melden, nam Buitenweg het woord.
‘Het wordt nu een beetje technisch maar het is ontzettend belangrijk en dan moet het maar. De wijze waarop toentertijd met de microsporenfolie was omgegaan, ja daar zijn we toch wel van geschrokken, zo onprofessioneel. Dezelfde folie werd steeds weer opnieuw gebruikt om op diverse plaatsen haren en vezels veilig te stellen. Maar hierdoor kon een en dezelfde folie een bloedvlekje op de ene plaats bemonsteren en op een andere plaats terug plakken. Dat kon je zelfs op foto’s zien. Op sectiefoto’s konden bloedsporen worden waargenomen die er op de foto’s van de plaats delict niet zaten. Ra ra, hoe kan dat? Ja, dat maakt het vergaarde bewijs totaal onbruikbaar, vinden wij, daar heb je dan niets meer aan.
Ook lijkt het erop dat de schouw heeft plaatsgevonden voordat is begonnen met het onderzoek op de plaats delict. Ja, en dat is ook voor die tijd niet gebruikelijk.’

(…)

Aben luisterde wat ongemakkelijk naar deze constateringen. Wat had je aan een blouse waar overduidelijk onoordeelkundig mee was omgesprongen? Welk bewijs kon je daar nog aan ontlenen? Maar dat was wel gedaan in Den Bosch. Het had zelfs vrijwel regelrecht tot een veroordeling van Louwes geleid. Opnieuw kreeg hij het gevoel dat hij alleen nog maar formeel moest vaststellen wat elders allang bekend was: het politieonderzoek van toen was een rommeltje en op basis daarvan had Louwes nooit veroordeeld mogen worden. De uitkomst van het onderzoek door het CCT stond voor hem na iets meer dan een jaar dus eigenlijk al vast, maar de gifbeker moest helemaal worden leeggedronken. Ook andere belangrijke aspecten van de zaak moesten degelijk worden onderzocht.

(…)

Corsari maakte daar al meteen een begin mee toen hij over Het Telefoontje van Louwes naar het slachtoffer begon.
‘Laat ik vooropstellen dat wij niet zijn aangesteld om de schuldvraag te beantwoorden maar alleen onderzoek moeten doen in deze zaak, van het begin tot het eind. Ook moet ik benadrukken dat we geen telecom-deskundigen zijn. Maar dat hoeft ook niet om te kunnen constateren dat er ernstige zaken zijn misgegaan.
Laat ik maar gelijk met het belangrijkste beginnen: de politie heeft zeer ontlastende zaken buiten het procesdossier gehouden. Steeds werd gesteld dat Louwes vanaf de A28 een zendmast in Deventer nooit had kunnen aanstralen, dus had hij gelogen en dat was heel verdacht. Maar rechercheurs hadden destijds de route nagereden die Louwes naar eigen zeggen had gereden en vastgesteld dat aanstraling mogelijk was van een mast op 61 en zelfs 108 km afstand, veel verder dus dan die in Deventer op 25 kilometer. Maar dit ontlastende feit werd buiten het procesdossier gehouden en de raadsheren hadden hiervan dus geen kennis kunnen nemen. Ik houd niet van harde woorden maar deze gang van zaken is schandalig. Zo heb je geen eerlijk proces.’

(…)

Corsari vervolgde.
‘Verder wees onderzoek van TNO in 2017 uit dat aanstraling van de mast in Deventer niet alleen mogelijk was op een avond met buitengewone weersomstandigheden, maar ook onder ‘normale’ omstandigheden.
Bovendien hebben telecom-deskundigen hun verklaringen van destijds herroepen of aangepast.
Ja, het is volgens ons evident dat dit alles behoorlijk ontlastend voor Louwes is.’

(…)

Tijdens een interview met De Stentor in 2019 had Aben al toegegeven dat er in de Deventer moordzaak blunders waren begaan. Niet opzettelijk, maar toch. Maar wat hij nu hoorde zou er op wijzen dat er veel meer aan de hand was. Ontlastend bewijs uit het procesdossier houden, dat is nogal wat. Dat riekt wel naar opzet. Deze verontrustende gedachte werd nog versterkt door wat Hamstra te melden had.

(…)

Hamstra rommelde in zijn papieren en noemde op.
‘Er klopt meer niet. Er zijn ook ‘niet-betrouwbare’ processen-verbaal. Zo zijn sommige mutaties in het Tactisch Journaal (het verslag waarin alle handelingen van de recherche worden vastgelegd), niet volledig. Er ontbreken vijf mutaties in een cruciale fase van het onderzoek. Tja’, verzuchtte Hamstra, ‘dat is wel problematisch. Het kan zijn dat de mutaties op vijf plekken verkeerd zijn doorgenummerd, of ze hebben nooit bestaan, of ze zijn actief verwijderd. Het is niet vast te stellen of dat laatste opzettelijk is gebeurd. Ja, en wat moet je dan daarmee?’

(…)

Hoewel Aben niet geheel onwetend was van wat hier te berde werd gebracht, nu hij het zo nuchter hoorde opsommen, was hij toch wel onder de indruk. Dossiers buiten het procesdossier houden, rommelen in het Tactisch Journaal, dat was nogal wat.
Wat hij nu tijdens deze bespreking had gehoord, vond hij wel genoeg voor een keer. De agenda’s werden getrokken en een volgende bespreking werd weer afgesproken.

(…)

Bij een van de laatste vergaderingen kwam het DNA-onderzoek nog aan bod. Daarover was lange tijd veel te doen geweest, maar onder andere gezien het voorgaande werd er nu niet meer zoveel tijd aan besteed. Bovendien was getuige-deskundige Eikelenboom, die zo’n belangrijke bijdrage had gehad in het DNA-bewijs, volgens de minister van Justitie en Veiligheid niet bevoegd als DNA-deskundige. Zijn conclusies werden bovendien bestreden door twee Amerikaanse DNA-deskundigen. Verder bleek later dat een rechtbank in de Verenigde Staten hem als DNA-deskundige zelfs had geweigerd.

(…)

Tijdens een van de laatste vergaderingen kwam ook nog Het Mes aan bod. Aben wilde hieraan niet veel tijd besteden want vlak voor de behandeling van de zaak bij het Hof Den Bosch was Het Mes al door het OM als bewijs teruggetrokken. Toch wilde Buitenweg hierover nog een paar opmerkingen maken.
Hij somde een paar pijnlijke kwesties rond Het Mes op en bij elke opmerking voelden de aanwezigen gêne.

Buitenweg
‘Het Mes paste niet bij de wonden, er was gefraudeerd met processen-verbaal en de geurhondenproef deugde ook al niet. Op basis onder meer hiervan werd Louwes door hof Arnhem toch veroordeeld. Deze kwestie had ook gevolgen voor veel andere zaken waarin dezelfde politiemensen geurproeven hadden uitgevoerd. Er werden zelfs politiemensen veroordeeld.
‘Inderdaad’, bevestigde Aben zuchtend, ‘dit is een schandvlek voor het recherche-onderzoek.’

(…)

Aben moest nu aan het werk
Na al dat onderzoek en al die besprekingen zat Aben daar met een uitgebreid onderzoeksverslag van het CCT.

Hij bedacht dat hij de eerder genoemde vijf vragen nu wel zelf kon beantwoorden:

1. Hadden we meer kunnen weten? Ja.
2. Hebben we genoeg gedaan? Nee.
3. Zijn de processen-verbaal betrouwbaar? Nee, niet allemaal.
4. Hoe moeten we de sporen wegen? Veel relevante sporen zijn niet onderzocht, veel onderzochte sporen zijn onbruikbaar.
5. Zijn er nu nog forensische onderzoeksmogelijkheden? Ja.

Nadat alle bevindingen van het CCT bekend waren, was het de taak van Aben het eindrapport samen te stellen en dat aan Knoops aan te bieden. Die moest dan samen met zijn cliënt beslissen of een herzieningsverzoek zou volgen.

In feite zou Aben het met deze taak niet zo moeilijk hoeven te hebben. Natuurlijk, hij wist al vele jaren wat Louwes ten laste was gelegd en waarom. En hij had zo zijn vermoedens. Het onderzoek van het CCT had veel ontlastend bewijs opgeleverd en het zou hem als ervaren jurist toch geen moeite hoeven kosten om dit op papier te zetten.

Hij ging er een paar dagen goed voor zitten en kwam tot de volgende teksten die hij in klad op papier zette. Later zouden die nog worden omgezet in de juiste juridische bewoordingen.

DNA
Over het DNA-bewijs kan ik kort zijn. Richard Eikelenboom, destijds bloedspoorpatroon-analist bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), stelde in de rechtszaak op basis van eigen onderzoek dat de niet geringe hoeveelheid DNA van Ernest Louwes alleen door geweld kan zijn overgedragen. Het Gerechtshof nam deze stelling over maar was er niet van op de hoogte dat Eikelenboom niet bevoegd was. Later bleek hij ook in andere zaken omstreden te zijn.

Amerikaanse DNA-deskundigen Krane en Gilder maakten in 2013 gehakt van Eikelenbooms conclusies. Er zat aanzienlijk minder DNA van Louwes op de blouse van het slachtoffer dan Richard Eikelenboom destijds beweerde, en bovendien zeiden zelfs grote hoeveelheden DNA niets over de wijze hoe die zijn overgebracht.
Het DNA-bewijs schiet dus ernstig te kort.

De blouse
De criminalistische waarde van de blouse werd al veel eerder betwist. In 2009 bleek dat het proces-verbaal over de veiligstelling van de blouse van het slachtoffer vals was. Er werd mee rondgezeuld en het was zelfs een keer aantoonbaar zoek. Nu oordeelt het CCT dat de veiligstelling van de blouse ‘problematisch’ en ‘ongewenst’ is. De integriteit van het bewijsstuk is ‘ernstig aangetast’ en daarom is de criminalistische waarde ervan ‘laag’.
Dus aan de blouse als bewijs heb ik niets. Ontlastend voor Louwes. Kan ik in weinig woorden duidelijk maken.

Telecom
Het CCT maakte met het telecom-bewijs korte metten. Daar hoef ik weinig aan toe te voegen. Er is een aanzienlijke kans dat de lezing van Louwes de juiste is. Overigens kan ik nog wel het onderzoek van wetenschapsfilosoof Ton Derksen aanhalen, onder meer dat er geen ‘honderden’ telefoonmasten staan tussen ‘t Harde en Deventer zoals een deskundige beweerde, maar drie. Maar er is al zoveel mis met het bewijs dat dit niet nodig is. Bovendien zoekt een telefoon niet de dichtstbijgelegen mast, maar een frequentie. Getuige-deskundige trekt belastende verklaring in 2012 in.

Wel file
In juli 2018 rapporteerde politie-inspecteur Jelle Lansbergen dat ‘aannemelijk geacht kan worden’ dat de kleine file op de avond van de moord waarover Louwes steeds en consistent heeft verklaard, inderdaad bestond tussen Harderwijk en ’t Harde, vanwaar Louwes zegt het slachtoffer te hebben gebeld.

Het is op deze plek al eerder gemeld. De Deventer moordzaak gaat steeds meer over details. Post mortem details sluiten het daderschap van Louwes vrijwel uit.

Livor mortis (lijkvlekken) zijn zulke post mortem details.

In de beeldbank van de Vraagbaak Deventer Moordzaak is het gehele verhaal over livor mortis opgenomen. Hieronder alvast een voorproefje en hoe degelijk onderzoek de zaak kan oplossen.

De alerte onderzoeker van deemzet.nl (inmiddels ook bekend als de Vraagbaak Deventer Moordzaak) was op een paar foto’s iets bijzonders opgevallen. Ze waren gemaakt op de plaats delict onmiddellijk na het vinden van het slachtoffer en tijdens de sectie een dag later.

De lijkvlekken (livor mortis) die op de foto’s zichtbaar waren, pasten niet bij het tijdstip van overlijden van het slachtoffer.

Voordat we de lezer verwijzen naar de betreffende beeldbank en hoofdstukken is het handig te weten wat het bloed van een slachtoffer doet vanaf het tijdstip van overlijden. Hieronder is dat schematisch weergegeven.

Vanaf het tijdstip van overlijden (tijdstip 0) zakt de livor mortis (de paarse verkleuring) naar het laagste punt.

Wanneer het slachtoffer binnen 6 uur na overlijden wordt omgedraaid, dus met de neus naar boven, zakt de livor mortis nog steeds naar het laagste punt (A).

Wanneer het slachtoffer pas tussen 6 en 12 uur na overlijden vanaf de beginpositie wordt gedraaid, zal niet langer alle livor mortis naar het laagste punt zakken (B).

Wanneer het slachtoffer pas na 12 uur of langer wordt gedraaid zakt de livor mortis niet meer naar het laagste punt (C) en blijft het op zijn plaats.

De ontstane patronen van de livor mortis verraden dus het eventuele verplaatsen van het stoffelijk overschot.

Een voorbeeld. Wanneer een slachtoffer wordt aangetroffen in toestand C is het zeker dat hij langer dan 12 uur na overlijden in deze positie is geplaatst.

Zou hij na overlijden niet meer zijn aangeraakt, dan zou de livor mortis niet bovenin maar onderin het lichaam zijn aangetroffen.

Lees de conclusies die hieruit worden getrokken.

Een tweede verschijnsel is ook belangrijk.

Wanneer druk op het lichaam van het slachtoffer wordt uitgeoefend (bijvoorbeeld door een hand in de bovenstaande figuur), kan de livor mortis worden weggedrukt en blijft de afdruk van de hand enige tijd zichtbaar, zoals op de tweede foto.

Maar dat blijft niet zo. Het wegdrukken van de livor mortis blijft ongeveer iets langer dan een etmaal na overlijden mogelijk.

Wanneer de livor mortis niet meer wegdrukbaar is, was het tijdstip van overlijden bijvoorbeeld 36 uur eerder.

De sectiearts nam nog enige wegdrukbaarheid waar:

De patholoog-anatoom onderzocht de wegdrukbaarheid van livor mortis op de rug van het slachtoffer op zondagmiddag en meldt een onvolledige wegdrukbaarheid.

wat zou inhouden dat het slachtoffer niet eerder dan bijvoorbeeld 36 uur voor de sectie is overleden.

De sectie vond plaats op zondagmiddag om 13 uur, dus zou het tijdstip van overlijden ergens in de nacht van vrijdag op zaterdag moeten hebben gelegen.

Met deze achtergrondinformatie zijn de conclusies die uit de post mortem waarnemingen kunnen worden getrokken, iets eenvoudiger te volgen.

Vooral lezen want de conclusies zijn ook nog spannend.

In de juridische wereld is een proces verbaal niet zo maar een stuk tekst. Het weegt zwaar in strafzaken. In de Deventer moordzaak zijn vele processen verbaal opgemaakt.

Twee ervan zijn van recente datum (nou ja, recent), namelijk opgemaakt in maart 2014.

Beide processen verbaal zijn opgemaakt door een inspecteur van de Nationale Recherche:

Waarvan door mij op ambtsbelofte opgemaakt dit proces-verbaal, ….

Het eerste proces verbaal betreft de verslaglegging van een aantal expert meetings van vijf forensische experts en is opgemaakt op 12 maart 2014 en is al eerder besproken.

Het tweede proces verbaal is opgesteld op 17 maart 2014 en gaat over het GSM-verkeer tijdens de atmosferische omstandigheden rond 20:36 uur in de buurt van Deventer. Een zinsnede uit dit proces verbaal vat de kwestie van Het Telefoontje bondig samen:

Een geraadpleegde deskundige van TNO noemt contact tussen basisstation 14501 en een specifiek wegdeel op de A28 congruent met de verklaring van Louwes bij omstandigheden van bijzondere propagatie aannemelijk, en zonder die omstandigheden voorstelbaar.

Deze passage zegt dat het verweer van Louwes dat hij van meet af aan heeft aangevoerd ‘voorstelbaar’ is.

Dat hij dus niet gelogen zou kunnen hebben.

Dat hij dus wel vanaf de A28 gebeld zou kunnen hebben.

Dat hij dus wel een alibi zou kunnen hebben.

Dat is nogal wat.

Beide processen verbaal zijn onder ambtsbelofte opgemaakt en maken een veroordeling van Louwes verre van overtuigend, om het zwak uit te drukken.

Het kan haast niet anders dan dat mr. Aben met een herzieningsverzoek komt. En, gezien de vele ontwikkelingen, dat dit uiteindelijk leidt tot vrijspraak.

Gezien het tempo tot dusver kan het verzoek nog wel even duren. Maar toch, de kans is inmiddels groot dat het die kant opgaat.

En dus vragen mr. Aben, en met hem het OM, zich af hoe het dan verder moet. Wat de consequenties zullen zijn.

Want in dat geval zitten politie en OM plotseling opgescheept met een cold case.

En dat ruim 22 jaar na de moord die helemaal van binnen en buiten is onderzocht.

Het is moeilijk denkbaar dat het OM in deze geruchtmakende zaak alleen maar zou concluderen: jammer, toch leuk voor Louwes!

En vervolgens zou overgaan tot de orde van de dag.

Want als Louwes niet meer als dader wordt gezien, wie is dan wel de dader? Ga er maar aanstaan, na zo’n lange tijd.

Het OM kan dan eigenlijk alleen maar afgaan op dossiers: processen verbaal, laboratoriumverslagen, rapporten.

Maar dat is niet meer voldoende want de zaken liggen nu wel anders dan in 1999.

Bijvoorbeeld. Het is heel goed mogelijk dat er definitief vanuit wordt gegaan dat de moord niet op donderdag 23 september 1999 is gepleegd maar ruim 24 uur later.

Hoe zit het dan met de alibi’s?

Wie zou het een ondervraagde nu kwalijk nemen wanneer die op de vraag:
“Meneer, mevrouw, waar was u vrijdagavond 24 september 1999 na 21 uur?”
zou antwoorden:
“Geen idee joh, dat is bijna 22 jaar geleden!”

En dan moeten getuigen nog wel leven, want veel van de betrokkenen van toen zijn inmiddels al ruim de 70 gepasseerd.

Het is een groot probleem, maar daar heeft mr. Aben dan geen last meer van.

Pas na 6 jaar heeft mr. Aben in het kader van het onderzoek in de Deventer Moordzaak een Cold Case team de opdracht gegeven ook nog eens naar het DNA-onderzoek te kijken.

Wie de website deemzet.nl leest, begrijpt niet dat er nog veel moet worden onderzocht. De auteur heeft van drie onderdelen veel werk gemaakt: mobiele telefonie, tijdstip van overlijden en DNA.

Over het onderwerp mobiele telefonie (in verband met het telefoontje vanaf de A28) komen we later nog te spreken.

In deze bijdrage zullen we het hebben over het DNA-onderzoek. Niet over het onderzoek zelf, want voor leken is dit (te) zware kost.

Wie hierover toch het naadje uit de kous wil weten moet vooral de website er op nalezen. Ook kan het boek van Ton Derksen worden gebruikt. Die gaat er wat minder diep op in en dat boek is iets gemakkelijker te verteren.

De auteur van de website heeft zich er niet met een Jantje van Leiden vanaf gemaakt. In een serie hoofdstukken geeft hij een gedetailleerd inzicht in de chemische aspecten van DNA en waarom DNA een zo belangrijk hulpmiddel is.

DNA

En natuurlijk heeft hij het ook uitgebreid over het DNA dat op de blouse is aangetroffen. Was het afkomstig van Louwes of van het slachtoffer, of van beide tegelijk (mengsporen)? Waren het sporen die in het alledaagse, vreedzame leven voorkomen (spreken met consumptie, licht aanraken) of geweldssporen?

Allemaal zaken die uitgebreid aan bod komen.

Een belangrijk aspect is het begrip contaminatie. Sporen die aanvankelijk niet op bepaalde plaatsen op de blouse voorkwamen, bleken daar later toch door een onoordeelkundige of slordige behandeling (bijvoorbeeld opvouwen) te worden aangetroffen en dat bemoeilijkt hun betekenis vast te stellen.

Cold case team

Waarom dit alles hier te berde wordt gebracht is omdat dit onderwerp ook tijdens het interview van De Stentor met mr. Aben ter sprake komt.

Mr. Aben had tijdens zijn onderzoek al eens een second opinion laten uitvoeren. Advocaat Mr. Knoops had bezwaar aangetekend tegen de wijze waarop dit was gedaan. Het OM zou de onderzoeker teveel hebben gestuurd en te weinig aanvullende informatie hebben gegeven.

Hierop zegt mr. Aben:

Daar ben ik het niet mee eens en ik heb ook besloten niet nog eens nieuw dna-onderzoek te laten doen. Daardoor belandde ik met Knoops in een impasse. Als compromis hebben we toen dat coldcaseteam gevraagd nog eens alles wat afstandelijker te bekijken en te beoordelen of we toch nog iets gemist hebben.

Wanneer mr. Aben er met zijn onderzoek echt op uit is de onderste steen boven te krijgen, zou hij niet alleen een Cold case team moeten vragen ‘er nog eens naar te kijken’, maar zou hij het tevens de opdracht moeten geven in contact te treden met de auteur van de website.

En niet alleen om ‘er nog eens naar [te] kijken’.

Maar uit het interview kan die instelling niet worden opgemaakt. Eerder lijkt het zijn bedoeling de zaak te laten doodbloeden.

Rechters en raadsheren hebben steeds aangenomen dat de moord in de Deventer Moordzaak op donderdagavond is gepleegd maar dat was slechts een aanname.

Ze konden ook niet anders want er was geen schouwrapport. Een nauwkeurig tijdstip kon dus niet worden vastgesteld. Dit had elke rechter moeten alarmeren.

Er zijn inmiddels sterke aanwijzingen dat de moord niet op donderdagavond maar op vrijdagavond heeft plaatsgevonden. Vooral op de website www.deemzet.nl worden hiervoor veel steekhoudende argumenten aangedragen.

Het verschil is slechts 24 uur maar het heeft grote consequenties. Dat Louwes de dader zou zijn geweest op donderdag was al hoogst twijfelachtig, maar een moord op vrijdagavond zou hem gewoon vrijpleiten.

Dat vindt ook advocaat-generaal mr. Aben, maar in een interview met De Stentor houdt hij nog een slag om de arm.

Er zijn dus geen medische gegevens om dat [donderdag of vrijdag] definitief vast te stellen. Alleen tactische informatie, zoals een volle brievenbus met post van vrijdag en afspraken die de weduwe op vrijdag niet nakwam. Ik kan nog niks zeggen over de bevindingen van de huidige onderzoekers. Maar als zou blijken dat ze pas op vrijdag is overleden, is er op dit punt een probleem met de bewijsvoering.

Er kan over de vele medisch-forensische gegevens die onder andere op de website www.deemzet.nl worden aangedragen worden gediscussieerd maar het zijn wel degelijk argumenten die wijzen op een tijdstip van overlijden op vrijdagavond.

Mr. Aben hoeft dus zeker niet alleen af te gaan op tactische informatie. Hij heeft ook de medisch-forensische argumenten van de forensische deskundigen ter beschikking maar daarover kan mr. Aben helaas ‘nog niks zeggen’, nog steeds niet.

Wel merkt hij zuinigjes op dat er met ‘vrijdag’ ‘een probleem met de bewijsvoering is’.

Hij kan het kennelijk niet opbrengen om een steviger uitspraak te doen.

Louwes werd verdacht toen bleek dat hij op donderdagavond 23 september 1999 om 20:37 uur een mobiel gesprek van 16 seconden met mevrouw Wittenberg had gevoerd.

Dit bracht Louwes in de problemen, omdat KPN meldde dat zijn mobieltje een telefoonmast in Deventer had aangestraald. Hij moest dus in of in de omgeving van Deventer zijn geweest.

Volgens het OM.

Louwes ontkende dit en heeft vanaf het eerste begin verklaard dat hij het gesprek had gevoerd toen hij in een file op de A28 stond, tussen Harderwijk en ’t Harde.

Dat was onmogelijk, volgens de experts van KPN.

Maurice de Hond en vooral de website deemzet.nl hebben aangetoond dat onder bepaalde atmosferische omstandigheden het gesprek wel degelijk vanaf de A28 kon zijn gevoerd en dat die omstandigheden zich op het moment van het gesprek hadden voorgedaan.

Twee tegengestelde standpunten dus die van doorslaggevend belang zijn voor de schuldvraag: volgens de lezing van het OM kon het niet anders dan dat Louwes de moord had gepleegd, maar volgens de lezing van Louwes zou hij de moord niet hebben kunnen plegen.

Tijdens het interview in september 2019 met De Stentor wordt advocaat-generaal mr. Aben gevraagd of er volgens hem sluitend bewijs bestond voor de lezing van Louwes. Volgens mr. Aben niet.

Nee. De weersomstandigheden van toen geven inderdaad aan dat het mogelijk is dat Louwes veel verder weg was en zijn telefoon toch op de mast in Deventer aanstraalde. De kans wordt geschat op zo’n 5 procent dat hij niet in de buurt van Deventer was. Voor een advocaat is dat voldoende om twijfel te zaaien. Dus hier heeft advocaat Knoops een punt.

(Lees wat een coldcaseteam hierover in 2022 meldde).*

5% kans op onschuld! Een juridische leek weet niet hoe rechtbanken en mr. Aben 5% kans op onschuld waarderen. Betekent 5% kans op onschuld ook 95% overtuiging van schuld?

Zou een rechter zonder zweet op zijn voorhoofd en bevende wijsvinger Russische roulette willen spelen met een revolver met 20 cilinders, waarvan slechts 1 cilinder een echte kogel bevat?

Daarbij komt dat er nog zoveel meer omstandigheden zijn waarbij twijfel of onzekerheid dominant is.

Zo wordt met een Monte Carlo simulatie aangetoond (zie Een moord plegen kost tijd) dat het vrijwel onmogelijk (ongeveer 0.07%) is dat Louwes voldoende tijd had om de moord te plegen (van de Jaarbeurs naar Deventer reizen, auto parkeren, naar Zwolsestraatweg lopen, moorden, plaats delict grondig reinigen, terug naar de auto, en naar huis, etc.) en toch op tijd thuis in Lelystad te zijn.

Vormen al deze onzekerheden tezamen toch voldoende grond voor raadsheren om het bewijs wettig en overtuigend te vinden?

* In het verslag van het coldcaseteam (juni 2023) wordt gemeld dat ook bij gewone atmosferische omstandigheden een mobiele telefoon zendmasten kan aanstralen die op meer dan 100 km afstand staan:
‘Nu blijkt dat de mobiele telefoons van de rechercheurs die de route nareden masten aanstraalden die nog veel verder stonden dan die in Deventer, op afstanden van respectievelijk 108 en 61 kilometer. Maar de originele lijst waarop de aangestraalde masten staan, is buiten het procesdossier gehouden. De verder weg gelegen masten, die ontlastend zouden zijn voor Louwes, zijn weggelaten uit de processen-verbaal over die nagereden routes.’