We volgen de aanname van Aben en gaan ervan uit dat Louwes zich toch om 20:36 uur in het domein van basisstation 14501 zou hebben bevonden, op enige afstand van het huis van mevrouw Wittenberg, en haar van daar zou hebben gebeld. Hij zou haar vervolgens hebben vermoord. Dit alles volgens Aben. Maar kan dit alles wel? Bijvoorbeeld, hoe laat zou hij dan na de moord zijn thuisgekomen?
Louwes heeft een boel te doen
Na het telefoontje heeft Louwes het behoorlijk druk. Hij moet die avond een groot aantal activiteiten uitvoeren. Zo moet hij zijn auto parkeren, naar het huis van mevrouw Wittenberg lopen, aanbellen en wachten tot wordt opengedaan. Maar ook wurgt hij haar, sleept hij haar naar de open haard en steekt hij haar vijf tot zeven keer kalm en met grote precisie in de borst. Verder zoekt hij naar de braadslee, vindt deze op zolder en inspecteert deze in een kamer op de 1ste verdieping, zoekt en vindt de kruimelzuiger. Hij maakt het huis grondig schoon om zo goed mogelijk sporen uit te wissen. Tenslotte verlaat hij het huis, loopt terug naar zijn auto en rijdt naar zijn huis in Lelystad.
Hoe lang zou hij daarmee bezig zijn geweest? Hierna geven we een precieze berekening.
Tijdsduur activiteiten wordt geschat
Al deze activiteiten kosten tijd maar we weten niet hoeveel, want we waren er niet bij. Wel kunnen we realistische schattingen maken. De tijdsduur van een activiteit schatten we tussen een realistische minimum- en maximumwaarde met een meest voorkomende waarde ergens ertussenin. (Voor de liefhebbers, er is als zo vaak in zulke onduidelijke omstandigheden, gekozen voor een statistische driehoeksverdeling).
Zo schatten we dat het parkeren van de auto minimaal 0.5 minuut duurt, maximaal 2.5 minuut en meestal 1 minuut, dus [0.5, 1.0, 2.5] minuten. Voor het lopen van de parkeerplaats naar het huis hebben we de waarden: [5, 8, 16] minuten geschat (niemand weet waar hij zijn auto zou hebben geparkeerd) en voor het zoeken en vinden van de kruimelzuiger [1.5, 2, 5] minuten. Alleszins redelijke waarden dus.
Monte Carlo simulatie en scenario’s
We maken nu gebruik van zogeheten scenario’s. In een scenario veronderstellen we dat Louwes achtereenvolgens al deze activiteiten uitvoert en voor elke activiteit kiezen we random een waarde tussen de minimum- en maximumwaarde. Sommige waarden vallen wat hoger uit, andere wat lager. Voor de bovengenoemde activiteiten werden in een bepaald scenario de volgende random tijdsduren gegenereerd: voor parkeren 0.9 minuten, voor het lopen naar het huis 12.6 minuten en voor het zoeken en vinden van de kruimelzuiger 3.5 minuten.
Vervolgens berekenen we in zo’n scenario de totale tijdsduur van al deze activiteiten. Dat is dan de tijd die Louwes binnen dat scenario is bezig geweest vanaf het telefoontje tot zijn thuiskomst.
We herhalen deze procedure en krijgen zodoende scenario 2 met een tweede totale tijdsduur, etc.
Resultaten
Dit herhalen we 10000 keer en krijgen derhalve 10000 totale tijdsduren met als resultaat het onderstaande histogram. In het ene scenario valt de totale tijdsduur hoog uit, bijvoorbeeld 177 minuten, in een ander scenario laag, bijvoorbeeld 156 minuten. We kunnen nu de vraag beantwoorden in hoeveel scenario’s de totale tijdsduur kleiner is dan 153.9 minuten. Met andere woorden, in hoeveel scenario’s zou Louwes eerder dan 23:10 uur zijn thuisgekomen, uitgaande van het telefoontje om 20:36 uur. De Monte Carlo simulatie heeft berekend dat dit maar in 4 van de 10000 keer voorkomt. Dit gebeurt dus met een te verwaarlozen kans van 0.04%. Zelfs de kans dat hij eerder thuis zou komen dan 23:16 uur (159.9 minuten) is zeer klein, 3.82%. Hij zou dus praktisch zeker later dan 23:16 uur thuisgekomen moeten zijn.
Maar dat is in strijd met de feiten. Louwes zelf heeft steeds verklaard dat hij even na 21 uur zou zijn thuisgekomen, de politie schatte in rond 22:30 uur. De kans op dit laatste is nul.
Aben heeft twee keer ongelijk
Derksen toonde al heel precies aan dat Louwes niet om 20:36 uur vanuit Deventer naar mevrouw Wittenberg heeft kunnen bellen, iets wat Aben wel voor mogelijk hield.
Maar zelfs als, zelfs als Aben hiermee wel gelijk zou hebben gehad, krijgt hij weer ongelijk. Louwes zou in dat geval nooit omstreeks 22:30 uur thuisgekomen kunnen zijn.
De Hoge Raad kan ook rekenen en moet alleen al om deze reden tot een herziening besluiten.
Geen speld tussen te krijgen en mooi uitgewerkt!
Het grote probleem in deze zaak is de overtuigingskracht van het DNA op de blouse en onder de afgeknipte nagels van de weduwe. Door dan ook nog eens gevaarlijk “context-vrij” onderzoek te laten doen door DNA-experts, is Aben ervan overtuigd geraakt dat Louwes gewoon schuldig is (zijn taak was om de HR te adviseren over aangedragen nova…). Die onbekende file, de niet kloppende reistijden, de 1 op 20 kans van het aanstralen van de mast in Deventer, die moesten dus “weggeschreven” worden in het advies aan de raad. De door Knoops aangedragen argumenten bleken echter zo sterk, dat Aben hiermee duidelijk in zijn maag zat. Hij heeft dus iets gedaan wat een AG absoluut niet mag doen bij het adviseren over een novum; hij heeft er zelf maar het alternatieve scenario bij bedacht dat Louwes na de file via een sluiproute naar Deventer is getogen (hetgeen niet eens is mogelijk is qua tijden). Hier gaat hij echt volledig zijn boekje te buiten als AG en verdient een ferme tik op de vingers van de HR.
Dat vermaledijde DNA “bewijs” op de blouse blijkt de allesbepalende factor waarmee het publiek en juristen (meestal alfa types) hun opinie gevormd hebben, terwijl Derksen klip en klaar laat zien dat de locatie van het gevonden DNA juist veel meer aansluit bij het onschuld scenario (meeste DNA op schouder, ‘s ochtends door vochtige spraak overgedragen), dan het hij-is-schulding scenario. De informatie die Knoops aan de HR gestuurd heeft is mijns inziens zo vernietigend over Aben’s advies, dat ik toch weer voorzichtig optimistisch over uitkomst ben geworden! (er zitten hele goede raadsheren in de HR).