“Hoe en waardoor wordt iemand slachtoffer van nepnieuws? De Deventer Mediazaak is een zesdelige podcastserie over hoe de Deventer moordzaak ontaardt in een mediazaak.”

Zo wordt de winnende podcast in de categorie Verhalend beschreven en dan is een felicitatie zeker op zijn plaats. Winnen van concurrenten is niet niks. (Wie waren er overigens nog meer in de race in de categorie Verhalend?)

Maar er moeten wel een paar nuances worden gemaakt, op het gevaar af voor zuurpruim te worden uitgemaakt.

Wie de tweets heeft gevolgd die over de podcast en de opvolgende film De Veroordeling zijn geschreven, valt op dat het enthousiasme vooral, maar niet alleen, afkomstig is van collega’s: journalisten, programmamakers, regisseurs, etc. Met al die collegiale ah’s… en oh’s… geven zij hun complimenten wel een hoog Wij van WC-eend-gehalte.

Wat verder opvalt is dat de persoon die in zowel de podcast als de film er ongenadig van langs krijgt en om wie beide eigenlijk draaien, niet in de beschrijving van de podcast voorkomt. Want hoe wordt de podcast op de website gepresenteerd?

Hoe en waardoor wordt iemand slachtoffer van nepnieuws? De Deventer Mediazaak is een zesdelige podcastserie over hoe de Deventer moordzaak ontaardt in een mediazaak. Van verslaggeving en waarheidsvinding via infotainment naar een hetze. Feit en fictie gaan een eigen leven leiden en er vallen meer slachtoffers dan alleen de vermoorde weduwe. Journalisten, redacteuren van talkshows, opiniemakers, BN’ers en andere betrokkenen vertellen hoe ze onderdeel werden van deze mediadynamiek.

Wie kan daar nu tegen zijn?

Maar de persoon die voortdurend het doelwit was bij de eerdere presentaties van zowel podcast als film wordt angstvallig verzwegen: Maurice de Hond.

Waar Bas Haan de laatste twee jaar geen gelegenheid voorbij liet gaan om De Hond “een veroordeelde crimineel” te noemen, haalt hij diens naam nu slechts terloops aan: hij moet nog een excuusje maken. Lees de volgende tweet die – afgezien van het woord ‘gesloopt’ – voor Haans doen mild aandoet:

‘Klusjesman’ Michael de Jong en zijn vriendin werden gesloopt door een afschuwelijke campagne. Rehabilitatie lukte niet met mijn boek, wel met de daarop gebaseerde podcast en de film #DeVeroordeling, dankzij drijvende kracht @joramwillink. Nu alleen nog excuses van @mauricedehond

Nu worden slechts diens excuses gevraagd en dat is andere koek dan De Hond een veroordeelde crimineel te roepen.

Verwarrend in deze passage is het woord Rehabilitatie. Wat wordt hiermee bedoeld? Dat de klusjesman door De Hond onrechtmatig als de dader is aangewezen?

Vast niet, want de rechter heeft dit al vastgesteld en Maurice de Hond veroordeeld.

Wat hier kennelijk wordt bedoeld is wat in podcast en film steeds weer werd herhaald: de klusjesman “heeft geen bal met de zaak te maken”, “hij is onschuldig” (Haan)! Maar – helaas voor Haan en zeker voor de klusjesman – niemand kan op dit moment vaststellen dat hij onschuldig is. Ook al wijst veel daarop.

Weliswaar is Louwes veroordeeld maar dat is meer een juridische gegeven. Het bewijst niet dat hij ook de dader is.

Neem als voorbeeld de zaak Lucia de Berk. Ook zij was tot in hoogste instantie veroordeeld maar werd na een aantal jaren cel alsnog vrijgesproken. Echt gerehabiliteerd.

Voor de klusjesman is het niet anders. Ook een rechter zal zelden vonnissen dat de verdachte onschuldig is, maar kan wel vrijspreken bij gebrek aan (overtuigend) bewijs.

Voor wie dit allemaal verwarrend overkomt, doet er goed aan het exposé van de bekende strafrechtadvocaat mr. Peter Plasman te lezen.

Nog even het volgende.

Harry Lensink meldde in een tweet supertrots te zijn dat de Deventer Mediazaak de Dutch Podcast Award heeft gewonnen en feliciteerde Annegriet Wietsma, Joram Willink en de rubriek Argos onderzoekt! hiermee.

Ondanks deze trots blijft het een feit dat zowel de podcast als de film vele ernstige fouten en misleidingen bevat. Ze zijn al diverse keren via diverse media genoemd. En dat is een smet op de podcast en – nog erger – op de onderzoeksreputatie van Argos.

Tenslotte nog de categorie waarin de podcast de Deventer Mediazaak de prijs heeft gewonnen. Het betreft de categorie Verhalend. Daar kan niemand bezwaar tegen hebben omdat de podcast grotendeels om fictie draait en de associatie met de Deventer Moordzaak alleen voor de marketing dienstig was.

De Deventer Moordzaak daarentegen gaat niet over fictie maar over echt ernstige zaken: heeft iemand mogelijk ten onrechte een celstraf van 12 jaar uitgezeten? Daarnaar wordt momenteel door advocaat-generaal mr. Aben al negen jaar onderzoek gedaan. Zo klaar als een klontje is de schuld van Louwes dus niet.

Indien zal blijken dat Louwes onterecht is veroordeeld, is zijn leven niet alleen gesloopt maar ook verwoest.

En daar doet geen prijs iets aan af.