Wie de naam Argos hoort, denkt terecht aan de vele radioprogramma’s met gedegen feitenonderzoek. Het zijn meestal belangrijke onderwerpen die worden behandeld en de conclusies zijn vaak schokkend.

Om die reden halen de programma’s van Argos regelmatig de nationale pers en – dat is opvallend – niemand vraagt zich af of het wel klopt wat in die programma’s te berde wordt gebracht. Argos heeft in de loop der jaren een enorme reputatie opgebouwd. De onderzoeken zijn onafhankelijk, objectief, diepgravend en gedetailleerd en dus wordt nooit aan de resultaten getwijfeld.

Maar begin dit jaar gebeurde er iets bijzonders.

Bij Argos verscheen de podcast De Deventer Mediazaak.

Eerst wat over de titel want die is al opvallend.

De Deventer Moordzaak houdt in Nederland al 22 jaar de (juridische) gemoederen bezig en nog steeds is die niet definitief ten einde gebracht. De podcast De Deventer Mediazaak evenwel gaat voornamelijk over de rol van de media in deze zaak.

Hoewel de podcast dus niet over de moordzaak zelf gaat, maar voornamelijk over de rol van de media daarin, wordt door de keuze van de titel wel nadrukkelijk een link gelegd met de naam van een moordzaak die bijna iedere Nederlander kent.

Men kan hiervoor wel begrip opbrengen omdat een titel De rol van de media bij nepnieuws ongetwijfeld niet dezelfde aandacht zou hebben getrokken.

De Deventer Mediazaak gaat dus over de rol van de media. Tenminste, dat suggereert de titel.

Maar in werkelijkheid komen de media in de zes afleveringen van de podcast maar sporadisch aan de orde. De pijlen zijn niet op de media gericht maar vooral op Maurice de Hond. De Mediazaak is vooral één lange aanklacht tegen Maurice de Hond.

De luisteraars hebben dat ook zo begrepen, gezien de gebruikelijke reacties in zijn richting op twitter.

De titel is dus eigenlijk dubbel misleidend: de podcast gaat niet echt over de moordzaak en gaat ook nauwelijks over de media.

De maakster van de podcast, Annegriet Wietsma, wordt na het verschijnen al snel verweten dat ze de waarheid op veel plaatsen geweld aandoet. Ze mag dan wel een zekere overtuiging hebben over de ‘kwalijke’ rol van Maurice de Hond, maar in een dergelijk journalistiek onderzoeksproject (onder de paraplu van Argos) moeten de feiten wel kloppen. En dat is aantoonbaar niet het geval.

Maar zij reageert nauwelijks of niet op deze aantijgingen en dat op zich is al opmerkelijk. En als ze al reageert is dat niet rechtstreeks. Zo laat ze in een tweet plotseling weten:

… Graag wil ik nogmaals benadrukken dat het fundament voor dit project ligt bij de analyse van @bas_haan over de rol van de media, zie ‘De Deventer Moordzaak, het complot ontrafeld’ …

Lijkt dit niet erg op het afschuiven van verantwoordelijkheid? Zo van: als er onjuistheden in mijn podcast voorkomen, moet je bij Bas Haan zijn, niet bij mij?

En zo komen we bij de inhoud van de podcast.

In de afgelopen 22 jaar hebben velen De Deventer Moordzaak tot in detail bestudeerd en hun conclusies zijn zeker niet altijd eensluidend. Een kenmerk van goed onderzoek, zou je zeggen. Maar hun onderzoeksresultaten komen in De Deventer Mediazaak niet of nauwelijks aan bod.

Dat is opmerkelijk.

De analyse van Bas Haan mag dan wel het fundament van het project zijn maar hoe zit het dan met belangrijke andere bronnen, want een onderzoek als dit baseer je toch niet op één boek van slechts één persoon?

Een zo’n bron is het boek Leugens over Louwes van Prof. Ton Derksen die een grote reputatie geniet vanwege zijn prominente rol in de zaak Lucia de Berk en ook in De Deventer Moordzaak een wetenschappelijke aanpak kiest. Zo worden vele, vele pagina’s besteed aan referenties en bevat het vele noten.

Maar op een paar quotes na komen zijn bevindingen nauwelijks in de podcast voor en, nog belangrijker, ook blijkt niet dat de maakster goed kennis heeft genomen van zijn boek.

Er is nog een andere bron die ook zeker niet had mogen ontbreken. Al sedert 2011 is een imposante website deemzet.nl opgebouwd, waarin de moordzaak tot in de kleinste details (onder andere het DNA-onderzoek is bekend) wordt onderzocht. Ook deze bron is niet merkbaar gebruikt, zo tonen diverse onvolkomenheden aan.

Dus nee, voor een gedegen onderzoek heeft Annegriet Wietsma aan één fundament blijkbaar meer dan voldoende.

En dat brengt ons op de schrijver van dat fundament, Bas Haan. Is deze journalist wel zo’n objectieve bron?

In januari 2019 kondigde hij in De Wereld Draait Door de film De Veroordeling aan die is gebaseerd op zijn boek uit 2009. De film zou in 2020 in de bioscoop uitkomen, maar daar stak Covid-19 een stokje voor. De première werd uitgesteld naar voorjaar 2021, maar ook die ging niet door. Inmiddels is de verschijningsdatum vastgesteld op 2 september 2021.

Zou het toeval zijn dat de podcast De Deventer Mediazaak begin januari 2021 vlak voor de toen nog geplande première van de film in een trailer wordt aangekondigd? Weliswaar is Annegriet Wietsma de maakster maar ook in deze trailer meldt Bas Haan zich meer dan nadrukkelijk en opnieuw gaat hij tussen de bedrijven door los op Maurice de Hond.

Inmiddels is zijn favoriete uitspraak: Maurice de Hond is een veroordeelde crimineel.

Ook zal het geen toeval zijn dat Annegriet Wietsma te gast is in Het Perstribunaal in De Deventer Mediazaak. Natuurlijk ook nu weer samen met onderzoeksjournalist Bas Haan en ook deze keer wordt niet vergeten de film De Veroordeling te pluggen (“… wiens boek is verfilmd …”).

Wanneer je deze gebeurtenissen en feiten terugleest, dan kun je je afvragen waar Argos (dat “onderzoekt en duidt”) in verzeild is geraakt.

Een podcast van Argos wordt bestookt vanwege de vele feitelijke onvolkomenheden en fouten, maar de maakster reageert niet.

Een podcast van Argos raakt via trailers betrokken bij het pluggen van de commercieel uitgebrachte film De Veroordeling.

Een podcast van Argos wordt gebruikt door een onderzoeksjournalist die zijn haat tegen Maurice de Hond herhaaldelijk niet kan bedwingen en die waar en wanneer mogelijk deze een veroordeelde crimineel noemt. Een onderzoeksjournalist die niet wil ingaan op de vele vastgestelde fouten in zijn boek en dus ook in de podcast (zie het interview in DWDD uit 2019).

Een podcast van Argos waarin de goede tradities van goed onderzoek categorisch terzijde worden geschoven.

De vraag is dus gerechtvaardigd: Moet Argos blij met de podcast De Deventer Mediazaak?